در قرآن کریم صفات مؤمن از جنبههای گونهگون مطرح شده است:
1.بعد معنوی و درونی،
2.بعد حیوانی و غریزی،
3.بعد روابط اجتماعی.
بنابر آیات و روایات، صفات مؤمن، سه نوع است: معنوی، انسانی، مادی.معمولا کاربرد کلمه «صفت» در مورد انسان، ناظر به امور درونی است.بنابر این معنا، صفات مؤمن به دو بخش معنوی (الهی)، و انسانی تقسیم میشود، صفاتی چون: توکل، رضا و تسلیم از قسم اول به شمار میآید .حالاتی چون: سخاوت، عفو و بخشش، وفای به عهد و جز آن، از قسم دوم محسوب میشود.این معانی، از سنخ حالات درونی آدمی است که صفات هم نامیده میشود.اعمال خارجی انسان را صفات نمیگویند .البته، صفات وقتی به ظهور آمد به اعضا و جوارح نیز سرایت میکند.
تعداد صفات مؤمن بسیار است و برای بر شمردن کامل آن نیز باید به آیات و روایات مراجعه کرد.ما در اینجا، فقط به مهمترین این صفات اشاره میکنیم، شایان ذکر است که صفات انسانی آن گاه که از صفات معنوی و الهی ناشی شود میتواند پشتوانه منطقی محکمی داشته باشد، و گرنه بدون اعتقاد بهجنبههای معنوی، صفات انسانی توجیه ناپذیر و بی پشتوانه است.در این مبحث از اعمالی سخن میرود که از درون نشأت میگیرد.
